آشنايي با اصول و ملاحظات پدافند غيرعامل

بخش سوم

* مواد جاذب هوشمند:

تركيبي از مواد جاذب فعال و غير فعال، حسگرهاي محيطي و ماژول هاي الكترونيكي بوده و جهت پردازش اطلاعات جمع آوري شده طراحي گرديده به طوري كه اعمال فرامين كنترلي جهت اتخاذ پاسخ مناسب را فراهم مي‌كند.

* ماهواره سنجش از دور:

سنجش از دور علم و هنر به دست آوردن اطلاعات درباره يك شيء، منطقه، يا پديده از طريق تجزيه و تحليل داده‌هاي حاصله به وسيله ابزاري است كه در تماس فيزيكي با شيء، منطقه و يا پديده تحت بررسي نباشد. توصيه مي‌شود كه در بدو شروع احداث تاسيسات حياتي و حساس هميشه مراقب چشمهاي بيدار سنجيده‌هاي سنجش از دور دشمن و ستون پنجم باشيم. ضمنا صرف هر گونه هزينه در اين زمينه ها بدون لحاظ نمودن موارد حفاظتي به هدر دادن سرمايه‌هاي ملي منجر خواهد شد.

از آنجايي كه انعطاف‌پذيري ماهواره‌ها در جمع‌آوري اطلاعات بسيار دقيق و حساس نظامي وجاسوسي دايما در حال افزايش مي‌باشد، نقش آنها در عمليات اطلاعات سري، از جمله قابليت شناسايي و تعيين محل تاسيسات عميق زيرزميني به طور روزافزوني بيشتر مي‌گردد.

ماهواره‌هاي اكتشافي از تعدادي حساسه و تصويربردار با وضوح فوق‌العاده مانند اسكنرهاي چندطيفي لندست (Landsats Multral Scanner) به منظور به دست آوردن آثار و علايم مربوط به وجود احتمالي تاسيسات زيرزميني و فعاليت‌هاي آن استفاده مي‌نمايد كه انجام اين كار به تصويربرداري مادون قرمز نزديك، مادون قرمز حرارتي و چند طيفي محيط اطراف تاسسيات بستگي دارد.

* منعكس‌كننده‌هاي زاويه‌اي (گوشه‌دار)

وقتي ردياب به دنبال يك هدف غيرواقعي برود و از هدف واقعي غافل گردد اين خود نوعي فريب است. در اين روش از منعكس‌كننده‌هاي ويژه‌اي كه داراي زواياي خاصي هستند استفاده ميگردد كه باعث انعكاس بيشتر امواج راداري و بالطبع افزايش سطح مقطع راداري RCS گرديده و اهداف واقعي در بين اهداف كاذب پنهان مي‌گردند. هدف اصلي اين گونه منعكس‌كننده‌ها منحرف كردن موشك‌هايي است كه داراي رادارهاي ردياب موج ميلي‌متري مي‌باشند.

* استفاده از فرستنده‌هاي الكترونيكي فريب (طعمه‌ها- Decoys

يكي از بهترين راهكارهاي فريب موشك‌هاي Arm/ Harm به منظور مصون ماندن رادار، استفاده از فرستنده‌هاي فريب و اشباع فضا از امواج كاذب مي‌باشد. اين روش مقرون به صرفه بوده و از اثربخشي بالايي برخوردار است. فرستنده‌هاي فريب در انواع گوناگون طراحي و ساخته مي‌شوند وهمچنين به شيوه‌هاي مختلف تاكتيكي قابل بهره‌برداري مي‌باشند. از انواع ديگر موشك‌هاي ضدتشعشع راداري مي‌توان موشك‌هاي Alarm - Shrike را نام برد كه تحت تاثير فريب واقع مي‌شوند.

* نارنجك انداز دود استتار چند طيفي (در ارتش سويس)

نارنجك 76 ميليمتري دوداستتار چندطيفي باطول موج بلند توسط كشور سويس طراحي شده كه در ارتش آن كشور به طور انبوه توليد و به كار گرفته مي‌شد.

اين نارنجك شامل يك گلوله آموزشي مي‌باشد كه به گونه‌اي طراحي شده تا يك اثر فريب‌دهنده فوري را در ظرف مدت يك ثانيه در مقابله با آشكارسازهاي مهمات هوشمندليزري، مادون قرمز نزديك و حرارتي، موشك‌هاي كروز و تصويربرداري حرارتي و.. داشته باشد.

نارنجMask 76ST داراي 40 متر برد پرتابي مي‌باشد اين نارنجك داراي 180 ميلي متر طول و 2/1 كيلوگرم وزن و خرج قابل اصلاح دوگانه از فسفر قرمز براي ايجاد فريب و همچنين اثرات استتار نيز مي‌باشد.

نارنجك Mask 76EL داراي 248 ميلي‌متر طول و 8/1 كيلوگرم وزن و 60 متر بردپرتابي مي‌باشد.

ماژول شعله فسفري قرمز اين نارنجك بايد با يك ماژول مبتني بر كربن تكميل شده است تا پرده پوششي مادون قرمز با دوام 60 ثانيه‌اي در مقايسه با پوشش 30 الي 40 ثانيه‌اي گلوله ST ايجاد نمايد. هر يك از گلوله‌هاي مذكور را مي‌توان در كاليبرهاي 66 و 81 ميلي‌متر توليد كرد.

* استفاده از هندسه فراكتال در طراحي استتار:

ساخت تاسيسات در طبيعت نياز به استتار ويژه‌اي دارد زيرا محيط اطراف تاسيسات از شكل‌هاي نامنظم هندسي پوشيده شده است. كه با ساخت تاسيسات با هندسه منظم در تضاد آشكار مي‌باشد از اين رو شكل استتار هماهنگ با طبيعت محيط اطراف نياز به هندرسه فراكتال دارد كه هندرسه نويني براي الگوسازي دستگاه‌هاي نامنظم است.

* برخي از اقدامات موثر جهت كاهش تاثيرات بمب‌هاي گرافيتي

1- عبور كابل‌هاي برق مراكز حساس و حياتي از زير زمين

2- پوشاندن تجهيزات حساس و حياتي به وسيله چند لايه پارچه‌هاي ريزبافت نسوز يا ديرسوز.

3- نصب فيوزهاي با سرعت بالابراي سامانه‌هاي فيوزينگ در محل‌هايي كه قطع برق اثرات نامطلوب به جا مي‌گذارد.

4- محل اتصال كابل‌هاي برق به سامانه‌‌ها بوسيله خمير يالاكهاي مخصوص غيرقابل نفوذ شدند.

5- كليه تابلوهاي برق با چند لايه نمد عايق بندي شده به طوري كه هيچگونه گرد و غباري قادر به نفوذ در آن نباشد و در صورت نياز به خنك شدن با نصب و تعبيه پنكه‌هايي كه داراي فيلترهاي تصفيه هوا باشند اين امكان فراهم شود.

6- كليه دربها و درزهاي محل نصب تجهيزات حساس الكتريكي و الكترونيكي راعايق‌بندي نموده و به طوري كه ذرات خارجي قادر به نفوذ نباشند.

7- در محل نصب تجهيزات حساس كه امكان انجام اقدامات به شرح بندهاي فوق وجود ندارد با نصب هواسازي قوي با فيلترهاي مخصوص با ايجاد فشار مثبت از نفوذ اجسام خارجي به داخل اين گونه اماكن جلوگيري شود.

8- سازمان‌ها ووزارتخانه‌هايي كه داراي تاسيسات و تجهيزات نيروگاه‌هي هستند براي آن دسته از تجهيزات كه امكان خاموشي موقت آنها وجود دارد دستورالعمل تهيه نمايند.

9- قراردادن مولدهاي برق اضطراري در داخل كانكس‌هاي عايق‌بندي شده و نصب پنكه با فيلترهاي مخصوص جهت تامين هواي مورد نياز اين مولدها.

10- نصب پمپ مكانيكي هوا با فيلترهاي مناسب به عنوان يدكي براي تجهيزاتي كه نياز به جريان‌ مداوم هوا دارند.

11- احداث ايستگاه‌هاي يدكي و متحرك براي سازمان صدا و سيماي ج. ا. ا و به منظور فراهم كردن امكان تداوم خبر رساني در سطح جامعه.

12- بسته نگه داشتن درب و پنجره ساختمان ها در منطقه‌اي كه مورد اصابت قرار گرفته تاحصول اطمينان از رفع خطر.

13- پوشاندن مجاري تنفسي با هر وسليه ممكن (ماسك، دستمال خيس، باند گاز.. )

14- ارايه آموزش‌هاي لازم به تمامي كاركنان ذيربط جهت مقابله با اينگونه حملات

15- استفاده از هواسازهاي قوي در اطراف نيروگاه‌هاي برق به منظور پخش كردن و جلوگيري از فرود فيبرهاي كربني سبك بر روي آنها.

توضيح اينكه: بمبهاي گرافيتي نخستين بار در دوم ماه مه (MAY) سال 1999 به وسيله هواپيماهاي جنگنده F-117A در جنگ يوگسلاوي توسط امريكا عليه مراكز نيروگاهي و سامانه‌هاي الكتريكي و الكترونيكي صربها بكار گرفته شد و باعث وارد شدن خسارات عمده به اين مراكز گرديد، به طوري كه در مرحله اول حملات 70 درصد كشور در خاموشي فرو رفت و در حمله بعدي كه در هفتم ماه ماه MAY يعني پنج روز بعد صورت گرفت باقيمانده كشور هم در خاموشي فرو رفت البته از اين مواد در عمليات طوفان صحرا به شكل ديگري كه بر روي كلاهك موشك هاي كروز نصب شده بود و از دريا شليك مي‌شدند عليه مراكز نيروگاهي عراق استفاده شد واين موشك‌ها كه از فيبر كربن رشته‌اي پر شده بودند با انفجار خود عراق را از 85 درصد ظرفيت توليد برق محروم نمودند ولي در سه روز اول جنگ به اين نتيجه رسيدند كه بيشتر بايد سامانه‌هاي توزيع وانتقال نيرو را مورد حمله قرار دهند نه اينكه مراكز توليد را بنابر اين در حملات بعدي اين گونه سامانه‌ها را مورد هدف قرار دادند.

فريب Deception

ملاحظات:

در اين بخش به بيان يكي از اصول دفاع غيرعامل فريب، تاريخچه فريب، فريب در جنگ‌هاي قبل از ميلاد (اسب تروا) جنگ‌هاي صدر اسلام، جنگ جهاني دوم و قبل وبعد از آن، جنگ يوگسلاوي با نيروهاي ناتو، آرژانتين در جنگ فالكلند، جنگ عراق با متحدين، ‌نمونه‌هايي از فريب در حيوانات و جانوران ونظريه دفاعي سون‌تزو مي‌پردازيم.

مقدمه

استفاده از فريب در جنگ‌ها موضوع جديدي نيست چرا كه از دير باز تاكنون، يعني از سال 1469 قبل از ميلاد در دوران پادشاهي Thutmose سوم، مصريان از حيله‌ها و تاكتيك‌هاي فريب براي گمراه كردن دشمنان خود استفاده كرده و در پي آن از طريق مسيرهاي بدون مراقب به داخل سوريه نفوذ مي‌كردند. داستان اسب تروا Trojan Horse اثر هومر، به خوبي نشان مي‌دهد كه فريب در جنگ‌هاي دوران پيدايش تاريخ اروپا نقش به سزايي داشته است و با پيروزي شگفت‌آور Trenton بر George Washingtonمرهون ذكاوت نيروها و فريب نظامي بكار رفته در آن جنگ مي‌باشد. همچنين مثال‌هاي متعدد و بارزي از استفاده موفقيت‌آميز فريب در طول جنگ جهاني دوم هم در دسترس مي‌باشد. علاوه بر همه موارد امروزه صنعت الكترونيك، اينترنت و وسايل ارتباط جمعي در اين زمينه نقش مهمي ايفا مي‌كنند.

همانطور كه فناوري‌هاي جديدي به عرصه‌ فعاليت‌هاي وارد مي‌شوند به همان اندازه نيز فنون مختلفي دچار تغيير و تحول مي‌شوند. با تمام اين احوال فن فريب به عنوان جزء ضروري و جدانشدني تاكتيك‌هاي نظامي به شمار رفته و در آينده نيز از اجزاء ضروري آن محسوب خواهد شد.

* تاريخچه فريب (به قدمت تاريخ بشريت)

صيادتلينگيت (Tlingit) كلاهي بر سر خود مي‌گذاشت كه شبيه سرگوساله دريايي بود و پس از پنهان شدن در ميان تخته‌سنگ‌ها، صدايي شبيه صداي اين جانور را از خود خارج مي‌ساخت. با اين حيله جانوران بي‌خبر به او نزديك شده و او نيزه خود را با آرامش خاطر در بدن حيوان فرو مي‌برد و او را آشكار مي‌كرد.

مردم ناحيه‌اي از استراليا در زير آب مي‌ماندند و به وسيله ني تنفس مي‌كردند در اين حين پاي مرغابي‌ها را گرفته و آنقدر زير آب نگاه مي‌داشتند تا خفه شوند.

* گذري بر انديشه دفاعي سون‌تزو (320 تا 400 قبل ازميلاد)

بيشتر نظاميان انديشه پردازان نظامي براي اثبات ديرينگي علم نظامي و ارايه شجره‌نامه‌اي مفصل براي آن سرآغاز اين علم را به "سون‌تزو"‌و كتاب هنر جنگ او نسبت مي‌دهند.

سون ‌تزو در سال هاي 320 تا 400 قبل از ميلاد مي‌زيست جايگاه آراي او در سير تفكرات نظامي از جهات مختلف از جمله (دفاع غيرعامل) قابل بررسي مي‌باشد.

پاره‌اي از عقايد سون‌تزو كه با دفاع غيرعامل رابطه‌اي نزديكي دارد به قرار ذيل مي‌باشد.

1- تمام فوت و فن و ريزه‌كاري‌هاي هنر جنگ بر پايه (فريب ‌و اغفال دشمن) استوار است به همين دليل وقتي شما قادر و توانا هستيد به ضعف و ناتواني تظاهر كنيد وقتي كه نزديكيد كاري كنيد كه دشمن شما را دور و هنگامي كه دور هستيد نزديك تصور نمايند.

2- با ريختن دانه دشمن را به تله بكشيد تظاهر به بي‌نظمي و نابساماني بكنيد و دفعتا او را با ضربه‌اي محكم بكوبيد.

3- طوري وانمود كنيد كه نسبت به او در وضع نامساعد قرار داريد و اين اوست كه نسبت به شما برتري و تفوق دارد او را از اين طريق به خود بزرگ‌بيني و لاف‌زني و غرور تشويق و ترغيب كنيد.

4- هنر جنگ بر پايه فريب، حيله و نيرنگ است و فرمانده واقعي كسي است كه به هنرهاي تظاهر، اختفا و استتار مجهز باشد.

5- من كاري مي‌كنم كه دشمن نيروي عادي‌ام را به جاي نيروي فوق‌العاده بگيرد و قواي فوق‌العاده‌ام را عادي تلقي كند.

6- وقتي كه دشمن تظاهر به گريختن و فرار مي‌كند او را دنبال نكنيد.

* گذري تاريخي بر دفاع غيرعامل

فريب (اسب تروا)

داستان ساختن اسب تروا پس از يك نبرد چند ساله و طولاني توسط (اوديسيوس) يكي از افراد زيرك و هوشمند يونان در سال 212 قبل از ميلاد از اين قرار مي‌باشد كه چون سربازان يوناني از تسخير شهر (سيراكيوز) نااميد شدند.

اوديسيوس نقشه ساختن اسب چوبي را تهيه نموده و آن را به نزديك شهر انتقال مي‌دهد. مردم شهر با ديدن پيكر عظيم اسب چوبي كه بر آستانه ديوار شهرشان قرار گرفته مي‌پندارند كه يوناني‌ها از جنگ دست كشيده‌اند همه متعجب و حيران بودند كه اين اسب چوبي براي چه به آنجا آورده شده تا بالاخره شخصي به نام "سينون"‌به نمايندگي از طرف يوناني‌ها براي اهالي شهر توضيح داد كه آن را به علامت صلح و به رسم يادبود تقديم پادشاه نموده‌اند مبارزين شهر كه صحنه را خالي مي‌بينند اسب را به داخل قلعه برده و اين پيروزي بزرگ را جشن گرفته و به پاي كوبي مي‌پردازند غافل از اينكه لشكري عظيم از افراد دشمن در پشت دروازه‌هاي شهر كمين كرده بودند.

شب هنگام سربازان پنهان شده در شكم اسب، ‌از آن بيرون آمده و دروازه‌ قلعه را بر روي لشگريان كمين كرده گشوده و با يورش و شبيخون غافلگيرانه دشمن قوي و سرسخت خود را از پا درآورده و جنگ چندين ساله را به نفع خود خاتمه مي‌دهند.

* نمونه‌اي از حركات فريبنده حيوانات و جانواران آن

1- روباه وقتي كه طعمه‌اي به چنگش نيايد، براي يافتن غذا خود را همانند مرده‌اي بر روي زمين انداخته و شكمش راباد مي‌كند در اين هنگام پرنده‌اي كه بر آن مي‌گذرد. گمان مي برد كه مرده است پس به طمع آنكه آن را بدرد و از گوشت او بخورد بر جثه آن مي‌نشيند آنگاه روباه در يك فرصت مناسب مي‌جهد و آن را شكار مي‌كند.

2- شيرمورچه از انواع حشرات بي‌بال است كه سري پهن و فكي بزرگ دارد اين حشره در سطح زمين حفره‌اي مخروطي شكل ايجاد مي‌كند و سطح داخلي حفره را با خاكي نرم و لغزنده مي‌پوشاند. سپس در ته حفره پنهان شده به انتظار شكار مي‌نشيند مورچه و ساير حشرات ريز با ورود به كناره اين مخروط به قعر آن سقوط كرده، حشره مورچه خوار آن را به داخل كشيده به دهان خود فرو مي‌برد.

1- پيامبر اكرم ص، اهميت خدعه و فريب را در جنگ‌ها درك كرده بود و براي آن برنامه‌ريزي مي‌فرمود و سپس آن را به خوبي به مرحله اجرا مي‌گذاشت خدعه را جزيي از جنگ دانسته و مي‌فرمودند: الحرب خدعه " جنگ يعني خدعه و فريب"‌در نخستين نبردي كه عليه دشمنان در بدر انجام داد در پاسخ به پرسش حباب‌بن‌منذر در مورد اين تاكتيك تاكيد نمود كه "‌‌آري جنگ، خدعه، ‌انديشه وحيله است".

2- هنگامي كه رسول خدا ص، نيروهاي خود را براي فتح مكه به حركت درآوردند ابتدا نگذاشتند كسي تصور كند كه قصد فتح مكه را دارند و از طرف ديگر نيز خدعه‌اي به كار بردند و بخشي از نيروهاي خود را همزمان به فرماندهي ابن‌قتاده بن‌ربغي به سوي بطن‌اضم يعني مكاني كه ميان ذي‌خشب وذي‌مره از سرزمين‌هاي تهامه بود فرستاد تا دشمن را ازهدف اصلي خود غافل وگمراه سازد.

* اقدامات فريب در جنگ جهاني دوم. قبل و بعد از آن

اقدامات فريبنده آلمان 1962

آلمانها به منظور گمراه ساختن بمب‌افكن‌ها در شب، اقدامات فريبنده‌ را اتخاذ نموده تا از مناطق و هدف‌هاي صنعتي خود محافظت نمايند. آلمانها باتعبيه گودال‌هايي كه اطراف آنها بوسيله ديوارها محصور و با مواد قابل احتراق پر شده بود تجسمي از ساختمان‌هاي در حال سوختن را در ذهن دشمن پديد مي‌آوردند.

بناها و فرودگاه‌هاي بدلي ازبكستان 1940

در روزهاي نخستين جنگ جهاني دوم، بناهاي بدلي معروفي در پايگاه‌هاي K به منظور انحراف هواپيماهاي دشمن به كار مي‌رفتند در اوت 1940 انگلستان در حدود صد فرودگاه بدلي و حدود 400 هواپيماي فريبنده برپا داشت تا توجه بمب‌افكن‌هاي دشمن را به آنها معطوف سازد، بناهاي بدلي از آن زمان نزديك كارخانه‌هاي اصلي هواپيماسازي ساخته شد و بمب‌افكن‌هاي دشمن به عوض ساختمان‌هاي اصلي، ساختمان‌هاي بدلي را بمباران مي‌كردند.

روش‌ها و فنون فريب ماهواره‌ها در شوروي سابق:

1- در پايگاه‌هاي موشكهاي بالستيك قاره‌پيما ICBM رنگ‌آميزي اغواكننده جهت مخفي نمودن مجتمع‌هاي موشكي از حمله هوايي طراحي گرديد.

2- ايجاد جاده‌ها و پايگاه‌هاي موشكي ساختگي و فريبنده، كه به طور عمده بين سال‌هاي 1966 و 1971 از اين روش استفاده شده است.

3- روسيه در نخستين تلاش خود براي پرتاب ماهواره بزرگ زحل -5 (ساترن) آن را تا قبل از پرتاب در زير تورهاي استتار قرار داده بود تا از ديد ماهواره‌هاي سوراخ كليد KH مخفي بماند.

4- تونل‌هاي زيردريايي 1967

روسها تونل‌هاي ساحلي بزرگ حفر نمودند تا درحدود بيست و چند و زيردريايي هسته‌اي را از چشم ماهواره‌هاي غربي پنهان نمايند.

بنا به گزارش روسها در سال 1970ساخت سه تونل را در پايگاه‌هاي زيردريايي آغاز نمودند.

5- آزمايش‌هاي شبانه 1973

موشك متحركي از نوع SS-16 در يكي از شب‌هاي سال 1973 آزمايش شد تا اطلاعاتي كه امريكايي‌ها با عكسبرداري ماهواره‌اي بدست مي‌آورد ندبه كمترين مقدار كاهش يابد.

6- در سال 1984 معلوم شد كه روسيه ساخت چهار تونل بزرگ كه مي‌توانست حتي بزرگترين زيردريايي‌هاي روسيه را در خود پنهان كند را به اتمام رسانده است. تونل‌ها كه در كرانه دريا و همطراز سطح دريا حفر شده بودند مي‌توانستند حتي زيردريايي‌هاي غول‌پيكر گردباد Tgphoon با 557 پا طول را در خود پنهان كنند.

* اقدامات فريبنده يوگسلاوي در مقابل حملات ناتو

1- در تمام زمينه‌ها از طرح شبيه‌سازي (ماكت) از قبيل هواپيما، تانك، رادار و غيره به مقدار وسيع استفاده كرده و اغلب اهدافي را كه ناتو بقول خود مورد هدف قرار داده ماكت بوده‌اند تاجايي كه اعترافات مقامات وكارشناسان پنتاگون نيز مويد اين موضوع مي‌باشد.

2- به جاي پادگان‌ها از اماكن خصوصي و دولتي از قبيل تاسيسات واماكن، ادارات، شركت‌هاي خصوصي، منازل خالي مردم، مدارس و دانشگاه‌ها به طور وسيع استفاده گرديد و تمام نيروها در تمام نقاط كشور چه در شهرها و چه در روستاها پراكنده شده بودند.

3- شبيه‌سازي با استفاده از امواج الكترونيكي مغناطيس كه موجب فريب رادارهاي ناتو مي‌‌گرديد.

4- ارتش بلگراد در جنگل‌هاي مجاور پايگاه‌هاي نظامي، با ريختن قير تظاهر به جاده سازي و باقرار دادن تعداد زيادي ماكت به صورت ستون در اين جاده‌هاي فريبنده هواپيماهاي شناسايي ناتو را گمراه مي‌نمود.

نكات برجسته:

صربها با بهره‌گيري از موقعيت جنگلي و كوهستاني خود تكيه بر شيوه‌هاي جنگ نامتقارن و كم‌هزينه، عدم استفاده از رادارهاي ثابت، بهره‌گيري مناسب از اهداف كاذب، انتشار امواج فريبنده توسط رادارهاي قديمي، استفاده از رادارهاي كوچك و متحرك براي مدت زمان كوتاه، ناامن ساختن ارتفاع كم و متوسط با بكارگيري سيستم‌هاي موشكي و زمين به هوا، ايجاد پراكندگي در نقاط استقرار تجهيزات و انبارهاي مهمات، بهره‌گيري از روش‌هاي استتار مدرن، ممانعت از ايجاد ردگرمايي و ايجاد گرمايي كاذب، تحرك پذيري و بسياري از تاكتيك‌هاي ايذايي، استفاده از رادارهاي غيرفعال، توانستند چالش‌هاي بزرگي را در برابر نيروهاي ناتو قرار دهند.

* اقدامات فريبنده عراق عليه نيروهاي متحد

1- ماكت‌هاي فريبنده:

عراق براي تجهيزات و سلاح‌هاي نظامي خود (هواپيماها، موشك‌ها، تانك‌ها، توپ‌ها و... ) اقدام به ساخت ماكت‌هاي فريبنده نموده بود و گزارش خلبانان متحدين بر مشكل بودن انهدام و بمباران پايگاه‌هاي موشكي زمين به اسكاد به علت وجود سايت‌هاي فريبنده و پراكندگي و متحرك بودن سكوهاي پرتاب آنها دلالت داشته است.

2- باندهاي پروازي كاذب:

عراقي‌ها علاوه بر استفاده از موشك‌هاي دروغين، از باندهاي پروازي فريبنده كه بر روي آنها گودال‌هاي كاذب نيز ايجاد شده بود، استفاده نمودند.

* نمونه‌اي از اقدامات فريبنده كشور آرژانتين در جنگ فالكلند

در جنگ فالكلند در سال 1982 نيروهاي آرژانتين گودال‌هاي مصنوعي در باند فرودگاه "بورت‌استنلي" ايجاد كرده بودند تا ماهواره‌‌هاي "سوراخ كليد" انگليس به اشتباه بيفتند و عكس‌هاي حاصل از آنها نشان دهد كه فرودگاه از بين رفته و قابل استفاده نمي‌باشد. البته پوشش ابري سنگيني كه جزاير فالكلند را فراگرفته بود مانع عكس‌برداري مناسب ماهواره‌هاي KH-1 - KH-9 نيز گرديده بود.

چند توصيه و پيشنهاد

به منظور كاهش آسيب‌پذيري و ممانعت از كشف احتمالي، رديابي و مورد حمله واقع شدن اهداف خودي و همچنين استمرار بخشيدن به انجام عمليات‌ يگان‌هاي خودي اقدامات زير پيشنهاد وتوصيه مي‌گردد:

1- فعال نمودن سازمان‌هاي تحقيقاتي و جهاد خودكفايي نيروهاي مسلح، مراكز مطالعاتي وتحقيقاتي و صنعتي وزارت دفاع در جهت توليد و ساخت تجهيزات CC&D كه در مخفي‌سازي اهداف خودي از كشف و آشكارسازي توسط ردياب‌هاي پيشرفته تسليحات دشمن بسيار موثر مي‌باشند.

2- توسعه و ارتقا استتار سنتي و كلاسيك و ابداع روش‌ها و شيوه‌هاي نوين استتار در جهت پنهان‌سازي اهداف خودي از رديابي حسگرهاي پيشرفته دشمن.

3- فرهنگ‌سازي و استفاده از شيوه‌ها و فنون استتار نوين، استفاده از هندسه فراكتال در تمام سطوح نظامي وغيرنظامي

4- استفاده از رنگ‌هاي جاذب راداري و سراميك و مواد مركب شفاف در مقابل RF به منظور كاهش سطح مقطع راداري.

5- تغيير ساختار فيزيكي و شكل ظاهري آن دسته از تجهيزات و تسليحاتي كه امكان تغيير شكل آنها وجود دارد به منظور كاهش سطح مقطع راداري. RCS

6- استفاده از اقلام و تجهيزات استتار چند طيفي از قبيل تور، پوشش، چادر و لباس در رنگ‌هاي مختلف و منطقه‌اي در مواقع لزوم.

7- بهره‌برداري از طعمه‌هاي فريب‌ به طور انبوه (الكترونيكي- مكانيكي) در اطراف اهداف خودي.

8- استفاده از مواد جاذب هوشمند چندطيفي حاوي مواد فعال و غيرفعال به منظور كاهش، بهينه‌سطح مقطع راداري RCS و جلوگيري از گسيل يا انتشار انرژي حرارتي مكانيكي، اثرات شيميايي، صوتي، مغناطيسي و راداري از هدف.

9- بهره‌وري از پايروتكنيك‌ها از قبيل تجهيزات دودزا، نارنجك و منورهاي چند طيفي به منظور مقابله با حساسه‌هاي راداري، ليزري، دوربين‌هاي تصويربرداري تلويزيوني، طيف‌هاي مرئي، اپتيكي، حرارت‌ياب‌هاي مادو قرمز، صوتي، مغناطيسي و موشك‌هاي كروز.

10- استفاده از فنآوري‌هاي نوين در ساخت بمب‌هاي گرافيتي EMP- HPM

11- دست‌يابي و استفاده از صفحات و كيت‌هاي استتار چندطيفي

12- تلاش براي دستيابي به رادارهاي با طول موج بلند، رادارهاي غيرفعال دوگانه يا باي‌استاتيك به منظور كشف و رديابي هواپيماهاي استيك

13- توجه خاص بر اصل تحرك، و متحرك كردن رادارها و سامانه‌هاي موشكي و دفاعي و..

14- توجه به كوچك‌سازي تجهيزات و تاسيسات، تمركز‌زدايي، احداث پناهگاه‌هاي چند منظوره، برقراري يك سامانه اعلام خطر مطمئن، بردن مراكز حياتي و حساس در عمق زمين، ايجاد فضاي سبز وجلوگيري از تراكم در ساخت و سازها در كليه سطوح نظامي و غيرنظامي

15- توجه به حفاظت وعايق‌كاري كليه مراكز رايانه‌اي، الكترونيكي و الكتريكي حياتي وحساس كشور به منظور مقابله با بمب‌هاي الكترومغناطيس به كمك متخصصين مربوطه.

16- توجه ويژه به مقابله با بمب‌هاي گرافيتي يا دشمن شماره يك نيروگاه‌ها.

17- كنترل تشعشعات راداري و استفاده از منعكس‌كننده‌هاي زاويه‌اي و ساير شيوه‌ها، در مقابله با موشك‌هاي ضد تشعشعات راداري HARM-ARM و..

18- مجهز كردن تسليحات خودي به كليه ردياب‌هاي پيشرفته و هوشمند كه در فرآيندهاي هدايت وكنترل و مراقبت نقش كليدي دارند.

19- كسب تجربه از حملات و مقابله نيروهاي ناتو با يوگسلاوي و كشورهاي متحد با عراق كه حاوي نكات برجسته وارزشمند و قابل تامل در زمينه‌هاي دفاع غيرعامل و جنگ‌هاي نامتقارن مي‌باشد.

20- اقدامات قابل اجراي دفاع غيرعامل را در مراكز حساس و حياتي احداث شده سريعا به مورد اجرا گذاشته و مراكز پروژه‌هاي آتي را قبل از احداث به منظور حفظ سرمايه‌هاي كلان ملي در برابر تهديدات بالقوه و بالفعل با شاخصه‌هاو معيارهاي اصولي پدافند غيرعامل تطبيق داده و هماهنگ نمائيد.

منابع و ماخذ:

الف: منابع فارسي:

1- مجتمع صنعتي و پژوهشي زرهي- پژوهشكده زرهي- گروه پژوهشي حفاظت زرهي- وزارت دفاع (پوشش‌هاي استتار چندمنظوره)
2- هروترضا، مديريت نظامي در نبردهاي پيامبر اكرم (ص) ترجمه اصغرقائدان، ‌تهران، نشر حرير سال 1374
3- موحدي‌نيا جعفر، دفاع غيرعامل (ستاد تدوين متون درسي دافوس سپاه) چاپ اول بهار 83
4- سالاري فرمرتضي، مقاله تحقيقي استفاده از هندسه فراكتال در طراحي استتار، سازمان صنايع دفاع.
5- سون‌تزو، هنر جنگ ترجمه محمودكي سال 58
6- بيات سروش، ايجاد سيستم پدافند هوايي غيرعامل، سمينار آشنايي با جنگ الكترونيك، دانشگاه صنعتي شريف، دانشكده مهندسي برق مهر ماه 82
7- قرارگاه پدافند هوايي خاتم‌الانبيا ص، طرح جامع پدافند غيرعامل (ارديبهشت 1377)

ب: منابع انگليسي:

1- FM20-3Camouflage Conealment Decoys August 1999
2- Passive Defnce a Neglected Concept Dr. Radolf Wigging C. S College quatico
3- Deep back Stealth Technology F-117A. B-2 Combat Performance Tactics
4- Janes Defence Weekly 1/Dec/1999
پاینا



امام حسین علیه السلام : أیما اثنَین جَرى بینهما کلام فطلب أحدهما رضَـى الاخر کانَ سابقة الىَ الجنّة ؛

هر یک از دو نفـرى که میان آنها نزاعى واقع  و یکـى از آن دو رضایت دیگرى را بجـویـد ، سبقت گیـرنـده اهل بهشت خـواهـد بــود.

(محجه البیصاء ج 4،ص 228)